Trauma, Splitsing en Beweging: Perspectief van een haptonoom.

Wanneer je een trauma hebt ervaren, kan dat diepe sporen nalaten in je lichaam en emoties. Vaak lijkt het alsof er twee werelden ontstaan:                

1. ‍De buitenwereld: Dit is hoe je jezelf presenteert in het dagelijks leven – vaak functioneel en ogenschijnlijk zonder problemen.
2. ‍De binnenwereld: Hier speelt een emotionele onderstroom, gevuld met onverwerkte gevoelens en herinneringen die verbonden zijn aan het trauma.

Voor veel mensen blijven deze twee werelden gescheiden. Aan de buitenkant lijkt alles in orde, terwijl er vanbinnen een spanningsveld groeit. Dit kan leiden tot fysieke klachten, emotionele uitputting, of een gevoel van vervreemding van jezelf.    

De splitsing tussen twee werkelijkheden    

Het meest ingrijpende aspect van trauma is niet alleen wat je hebt meegemaakt, maar hoe je met die ervaring omgaat. Vaak ontstaat er een splitsing tussen de buitenwereld (hoe je functioneert) en de binnenwereld (wat je voelt). Deze splitsing zorgt ervoor dat:    

• Je emoties moeilijk toegankelijk zijn.
• Je soms kunt praten over je verleden zonder er echt iets bij te voelen.
• Je het gevoel hebt dat je vastloopt tussen wie je bent en wat je voelt.

Het spanningsveld herkennen    

Wanneer mensen met een hulpvraag bij mij komen, is dat vaak omdat de spanning tussen hun dagelijkse leven en de emotionele onderstroom niet meer vol te houden is. Ze voelen zich uitgeput, gespannen of verloren. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze spanning niet betekent dat er iets mis met je is, maar dat je lichaam en geest je iets proberen te vertellen.    

Van A naar B? Of een cirkel?    

Veel mensen denken dat ze “van A naar B” moeten – bijvoorbeeld van boosheid naar rust, of van verdriet naar acceptatie. Maar eigenlijk werkt het anders. Het gaat niet om een rechte lijn, maar om een circulaire beweging of sinus beweging. Je beweegt heen en weer tussen verschillende toestanden, zoals:    

• Boosheid: Doelgericht, actief, alert.
• Verdriet: Ingetogen, belevend, verzachtend.

De cirkel wordt kleiner    

In het begin voelt de beweging tussen A (bijvoorbeeld boosheid) en B (bijvoorbeeld verdriet) groot of als apart van elkaar. Maar naarmate je deze beweging vaker maakt, komen A en B dichter bij elkaar. Mensen ervaren, dat ze dezelfde 'fout' of emotionele beweging maken. Maar dit is niet dezelfde 'fout' of beweging, het komt dichter bij elkaar. De amplitude wordt kleiner, totdat je uiteindelijk in het midden uitkomt. Dat midden is waar beide werelden samenkomen – niet versmolten, met ruimte - waar je buitenwereld en binnenwereld niet als gescheiden worden ervaren. Je ervaart meer rust, balans, en verbinding met jezelf.    

Hoe werkt dit in je lichaam?    

Je lichaam reageert via je zenuwstelsel. Boosheid activeert vaak het “vecht- of vluchtmechanisme” (sympathisch zenuwstelsel), terwijl verdriet je helpt om te ontspannen en tot rust te komen (parasympathisch zenuwstelsel). Trauma kan deze natuurlijke schakeling verstoren, waardoor je eerder 'vast' komt te zitten in één toestand.    

Herkennen en schuiven    

De sleutel is om te leren:                

1. Herkennen: Wat voel je op dit moment? Waar voel je het in je lichaam?
2. Ervaren: Geef ruimte aan die emotie en fysieke sensatie. Probeer het niet weg te duwen.
3. Schuiven: Oefen met het schakelen tussen toestanden. Het herkennen van patronen fysiek en mentaal die passen bij boos of juist zakken verdriet.

Praktische tips die ondersteunen                

• Ademhalingsoefening: Adem rustig in door je neus (4 seconden) en uit door je mond (6 seconden). Voel hoe je lichaam reageert.
• Bewegingspendel: Ga staan en maak kleine heen-en-weer-bewegingen, alsof je zachtjes wiegt. Voel wat dit doet met je spanning.
• Fysieke waarneming: Leg je hand op een plek waar je spanning voelt. Wat gebeurt er als je hier rustig ademhaalt en je aandacht naartoe brengt?

Metafoor:    

     "Dus niet een ezel die zich telkens aan dezelfde steen stoot - of toch wel maar steeds iets minder hard."    

‍

Zie de afbeelding bij dit artikel voor A aan de ene kant en B aan de andere kant. Terwijl je heen en weer beweegt tussen A en B, wordt de beweging kleiner. Dit komt omdat je steeds beter leert schakelen tussen je emoties en toestanden. Uiteindelijk kom je in het midden uit – de plek waar beide werelden meer samenkomen. Hier kun je beide emoties ervaren zonder dat ze elkaar uitsluiten. Dit is het punt van balans en integratie.    

Conclusie    

Het proces van herstel en integratie is geen rechte lijn, maar een dynamische beweging. Door te leren herkennen wat je voelt, te ervaren wat er is, en te schakelen tussen toestanden, kun je jezelf stap voor stap vrijer voelen. Dit vraagt om mildheid, geduld, en vertrouwen in je lichaam’s vermogen om te helen.    

‍